ظرفیت 30 میلیون زائر و 3 و نیم میلیون گردشگر مشهد باید به درآمد پایدار تبدیل شود

به گزارش  مشهدفوری؛  غلامحسین مظفری،در شانزدهمین نشست یکشنبه‌های اقتصادی اظهارکرد: در هفته گردشگری زحمات زیادی کشیده شد و از همه فعالان تشکر می‌کنم. با این حال برای خود من جای سؤال است که چرا با وجود این ظرفیت بزرگ گردشگری، مسائل‌مان هنوز درست حل نشده است. بخش خدمات، که بیش از 60 درصد اقتصاد استان را تشکیل می‌دهد، نیاز به هماهنگی میان دستگاه‌ها دارد.

وی افزود: در مشهد سالانه حدود 30 میلیون نفر زائر داخلی و سه و نیم میلیون گردشگر خارجی حضور پیدا می‌کنند. این ظرفیت عظیم باید مورد بهره‌برداری هوشمندانه قرار گیرد، در جهان شهرهایی با چنین زیرساخت‌هایی توانسته‌اند درآمدهای پایدار و خدمات استاندارد ارائه دهند، اما ما هنوز در برخی بدیهیات مانده‌ایم.

مظفری با انتقاد از نبود هماهنگی میان نهادهای مرتبط گفت: دستگاه‌های مرتبط مانند شهرداری، اداره‌کل میراث فرهنگی و دستگاه‌های خدماتی باید با هم مرتبط باشند و شورای هماهنگی نظارتی شکل بگیرد. این ناهماهنگی باعث می‌شود برخی پروژه‌ها سال‌ها معطل بمانند و بهره‌وری استان پایین بیاید.

استاندار خراسان رضوی تصریح کرد: باید به آموزش در این حوزه جدی‌تر بپردازیم. برای مثال در موضوع تابلوها و عوارض شهری، باید با همکاری شورای شهر و وزارت ارشاد به یک استاندارد مشترک برسیم. در حال حاضر برای یک شهر گردشگری با این حجم، استاندارد مشخصی برای تابلوها، نما و منظر شهری وجود ندارد.

وی اضافه کرد: تقاضا دارم تا پایان این دوره، شهرداری یک مشاور تخصصی در حوزه منظر شهری و گردشگری به کار گیرد. باید استانداردهایی تهیه شود تا نمای شهری آزاردهنده نباشد و جلوه بصری مشهد با هویت فرهنگی و اسلامی آن هم‌خوان باشد.

مظفری ادامه داد: در بسیاری از شهرهای دنیا، برای هر بخش از شهر، ضوابطی دقیق درخصوص ابعاد تابلوها، خط فارسی و لاتین، نورپردازی و رنگ وجود دارد. ما نیز باید چنین ضوابطی تدوین کنیم تا نظم بصری در مشهد ایجاد شود. این کار نه تنها برای زیبایی شهر، بلکه برای حفظ هویت اسلامی-ایرانی مشهد ضروری است.

استاندار خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: باید برای معماری هتل‌ها و بناهای اطراف حرم فکری اساسی کنیم. این منطقه قلب گردشگری مشهد است و لازم است هتل‌ها و بناهای جدید با الهام از معماری اسلامی ایرانی ساخته شوند. حتی پیشنهاد می‌کنم شهرداری مشاور تخصصی برای معماری مذهبی و گردشگری بگیرد تا در این حوزه به استانداردهای بین‌المللی نزدیک شویم.

وی با اشاره به اهمیت منظر شهری افزود: نما و سیمای فعلی برخی از خیابان‌های منتهی به حرم مطهر، با هویت فرهنگی مشهد هم‌خوانی ندارد. باید دستورالعملی تهیه شود تا ساختمان‌های جدید، هماهنگ با الگوی بومی و فرهنگی طراحی شوند. این موضوع می‌تواند در جذب گردشگر مؤثر باشد.

مظفری گفت: در حوزه حمل‌ونقل محدودیتی نداریم و می‌توانیم یک شرکت حمل‌ونقل گردشگری ایجاد کنیم تا خدمات منسجم ارائه شود. پیشنهاد می‌کنم این کار با محوریت سازمان همیاری شهرداری‌ها انجام گیرد، همچنین قطارهای گردشگری از ظرفیت‌های مغفول استان هستند و اگر برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم، قطعاً سودآور خواهند بود.

استاندار خراسان رضوی با یادآوری تجربه گذشته بیان کرد: در سال‌های قبل قطار گردشگری راه‌اندازی شد اما به‌دلیل نبود برنامه‌ریزی دقیق و بازاریابی مناسب تعطیل شد. در حالی که اگر این طرح با رویکرد جدید و مدیریت بخش خصوصی احیا شود، می‌تواند به رونق گردشگری داخلی و خارجی کمک کند.

وی اظهارکرد: نباید تنها به دنبال درآمدهای آسان و بی‌دردسر باشیم. اگر در عمل از ظرفیت‌های واقعی گردشگری مثل حمل‌ونقل تخصصی، قطارهای توریستی، صنایع دستی و خدمات گردشگری سلامت استفاده کنیم، می‌توانیم اشتغال پایدار ایجاد کنیم و اقتصاد شهر را متحول سازیم.

مظفری تأکید کرد: ما باید به جای نگاه کوتاه‌مدت، برنامه‌های بلندمدت و کارشناسی‌شده برای گردشگری تدوین کنیم. در این زمینه تشکیل شرکت‌های تخصصی با مشارکت بخش خصوصی و دانشگاه‌ها ضروری است.

استاندار خراسان رضوی در ادامه به موضوع ورود زائران افغانستانی و گردشگران خارجی اشاره کرد و گفت: در حال بررسی هستیم تا ورود و خروج زائران خارجی، به‌ویژه زائران افغانستانی در چارچوب مشخصی انجام شود. این کار نیازمند هماهنگی با دستگاه‌های امنیتی، انتظامی و وزارت امور خارجه است. 

وی افزود: در موضوع گردشگری سلامت نیز هنوز کارهای زیادی باقی مانده است. مشهد ظرفیت بالایی در جذب بیماران خارجی دارد، اما متأسفانه در این زمینه کوتاهی کرده‌ایم. لازم است بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با همکاری دستگاه‌های مرتبط، خدمات تخصصی برای گردشگران سلامت ارائه دهند.

مظفری خاطرنشان کرد: بحث یکی شدن متولی حوزه گردشگری را باید جدی بگیریم. اکنون چند نهاد به‌صورت جداگانه در این زمینه فعالیت می‌کنند، در حالی که اگر مدیریت واحد و هماهنگی کامل شکل بگیرد، شاهد تحول جدی در صنعت گردشگری استان خواهیم بود.

استاندار خراسان رضوی بیان کرد: همه شهرهای کشور نگاهشان به مشهد است. این شهر باید الگوی مدیریت گردشگری در ایران باشد. ما در بدیهیات نباید بمانیم، بلکه باید جزءبه‌جزء مسائل را بررسی و استانداردسازی کنیم.

سیدجواد موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی  نیز گفت: در حال حاضر 209 پروژه در دست اقدام داریم و برای اجرای آن‌ها به همکاری شهرداری نیاز داریم. پروژه‌هایی مانند آبادگران و پدیده باید تعیین تکلیف شوند و معطل نمانند. 

وی افزود: یکی از مشکلات جدی ما تعدد متولیان حوزه گردشگری است. تقاضا دارم که حوزه گردشگری مانند وضعیت فعلی نباشد و گردشگری تنها یک متولی داشته باشد. پیشنهاد ما این است که سازمان همیاری‌ها برای کل شهرهای استان پای کار بیایند. خراسان رضوی به دلیل جایگاه ویژه زائر و گردشگر، شرایطی متفاوت از سایر استان‌ها دارد و نباید مشمول مالیات شود؛ بلکه حتی باید یارانه به این حوزه اختصاص پیدا کند.

موسوی ادامه داد: طبق قانون قرار بود از گردشگران خارجی در مبدا ورود به کشور عوارض فرودگاهی اخذ شود اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. همچنین تقاضا داریم خودروهایی به طور اختصاصی برای حمل‌ونقل گردشگری در نظر گرفته شوند، چرا که وضعیت فعلی رضایت‌بخش نیست.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی تصریح کرد: مشهد به تنهایی 50 درصد زائران خارجی کشور را میزبانی می‌کند. در سال 1403، 63 درصد اقامت شب رسمی کشور در تاسیسات اقامتی این استان ثبت شده است. به طور کلی سال گذشته بیش از 7 میلیون گردشگر خارجی وارد کشور شدند که عمدتاً از افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، آذربایجان و چند کشور دیگر بودند. تنها در همین استان چنین ظرفیتی وجود دارد.

وی اضافه کرد: در حوزه صنایع‌دستی، بیشترین رشد صادرات در سطح کشور را داشته‌ایم و اکنون بیش از 100 هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این حوزه مشغول به کار هستند.

موسوی گفت: تأکید می‌کنم که حداقل بخشی از تجهیزات و اقلام مورد نیاز تاسیسات گردشگری باید بدون عوارض و موانع اداری، امکان واردات داشته باشند. اگر این حمایت‌ها صورت بگیرد، هم گردشگری تقویت خواهد شد و هم اشتغال استان و کشور توسعه پیدا می‌کند.