کرونا و ضرورت تحول در نظام آموزش

آقا معلم می‌گفت اگر اموات محترم سال های و حتی دهه های پیش از گور برخیزند و در مدارس و محیط های آموزشی، چشم باز کنند، چندان گذر زمان را حس نخواهند کرد بلکه خواهند پنداشت بخشی از روز را خوابیده بوده‌اند و اکنون پلک ها را می‌تکانند از خواب نیمروزی اما اگر کسانی که یکی دو سال پیش به کمارفته باشد و اکنون به هوشیاری چشم باز کند از تغییر شگرفی که در جهان فناوری و دنیای مجازی اتفاق افتاده است تعجبی همسان اصحاب کهف در چهره اش نمودار خواهد شد. این هم یعنی نظام آموزشی ما نه تنها همپای فناوری رشد نکرده است که با حداقل های این جهان متنوع هم فاصله ای بسیار دارد. درست می گفت آقا معلم که قبل از جهان گیر شدن ویروس کوئید 19 سخن می‌گفت. درد گفته هایش اگر چه درد افزا اما دقیق بود. واقعا ما در حوزه آموزش همچنان به روش قدیم پایبندیم و تنوع و تکثری که شایسته تنوع و گونه گونی دانش آموزان و دانشجویان است را بدان دست نیافته‌ایم اما کرونا که آمد با همه مصائبی که با خود داشت و دارد، یک اتفاق را هم رقم زد تا بالاخره در یک حوزه بشود مصداق همان شری که خیر ما در آن است و به دعا از خدا می‌خواستیم. این بیماری توانست چالش های متعددی را رقم زند از جمله در حوزه آموزش از دبستان تا دانشگاه. هم میزان ناکارآمدی را اندازه گرفت و روی ترازو نهاد و به رخ مان کشید و هم به نوعی بن‌بست شکنی کرد تا از دل آموزش سنتی، به خط بزنیم و ظرفیت های مجازی و حوزه فناوری را به یاری بگیریم و این در جای خود می‌تواند آغاز مبارکی باشد برای اصلاح رویکرد ها و به‌روزرسانی فرایند های آموزشی. فکر می‌کنم اگر دوباره با آقا معلم به گفت‌وگو بنشینیم دیگر نظرش چنان نخواهد بود که پیش از این به زبان آورد. به هر حال با همه ضعف و قوت های ساختاری و مبنایی و کارکردی، ما قدم های اولیه را - در ارتقای نظام آموزشی متناسب با شرایط – برداشتیم. معلم ها از طریق فضای مجازی به خانه ها آمدند. مدارس و دانشگاه ها، حضور خود را در دنیای مجازی و فناورانه تثبیت کردند و امروز سخن از برگزاری ترم اول سال تحصیلی 99-400 به شکل غیر حضوری و بر بستر فضای مجازی است. از آنجا که احتیاج مادر اختراع است می‌توان به فردای بهتر در حوزه آموزش های نوین امید داشت و این امید را برای ارتقای دانش و هدفمند مردن آموزش ها متناسب با نیاز های جامعه هم داشت که فرداهای پیش‌رو با روز های دیروز شده، فاصله ای شگرف داشته باشد. به گمانم ما می توانیم قدم به قدم به اصلاح فرایند کنکور و عملیاتی و حرفه ای شدن آموزش های انتزاعی هم بیاندیشیم. شاید همین شر موجود- کرونا – باعث یک خیر بزرگ در حوزه آموزش شود. این را باور داریم و می‌دانیم می شود از دل تهدید ها به فرصت های موفقیت، نقب گشود و راه زد. چنین باید کرد ان شاالله.