کاهش شکاف طبقاتی استان

به گزارش مشهدفوری؛ داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد، ضریب جینی خانوارهای شهری خراسان رضوی در سال ۱۴۰۳ به عدد ۲۹ درصد رسیده است که نسبت به سال ۱۴۰۲ یک درصد کاهش را نشان می‌دهد.

ضریب جینی ساده‌ترین، معتبرترین و قابل‌مقایسه‌ترین شاخص جهانی برای سنجش نابرابری اقتصادی است. این ضریب بین صفر تا عدد یک متغیر است. عدد صفر یعنی برابری کامل بدین معنی که همه افراد جامعه به یک اندازه پول‌دارند و عدد یک بیانگر آن است که یک دهک از جامعه، کل پول کشور را در اختیار دارد. آمارهای بانک جهانی نشان می‌دهد ضریب جینی یا شکاف طبقاتی در جامعه ایران در سال ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ حدود ۵۰ درصد بوده و در سال ۱۳۸۵ این شاخص به  ۴۱ درصد تنزل پیداکرده و در سال‌های بعدی این شاخص همواره نزولی بوده هرچند در برهه‌هایی صعودی بوده اما هرگز این شاخص فراتر از ۴۰ درصد نرفته است و با توزیع یارانه‌ها و برخی سیاست‌های عدالتی، این شاخص رو به بهبود بوده است.

درخور ذکر است این شاخص بر اساس هزینه‌ها به کار می‌رود و اگر دو مقایسه ساده بخواهیم انجام دهیم، باید بگوییم ضریب جینی در کشور آمریکا ۴۱ درصد است و در ایران هم‎اکنون ۳۶ درصد و در یک شاخص دیگر که بیانگر شکاف درآمدی است؛ بر اساس داده‌های بانک جهانی «ضریب پالما» در ایران معادل ۱.۸۴ بوده و برای آمریکا عدد ۲ را نشان می‌دهد و نابرابری در جامعه آمریکا شدیدتر از ایران است.

با این‌حال داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد شاخص ضریب جینی برای خانوارهای شهری استان خراسان رضوی در سال ۱۴۰۳ برای اولین بار به کمتر از ۳۰ درصد رسیده که این عدد از متوسط کشور که ۳۶ درصد است، پایین‌تر بوده است. این در حالی است که شکاف طبقاتی در استان سیستان و بلوچستان بیش از ۴۵ درصد است که نسبت به سال قبل از آن  یعنی ۱۴۰۲وضعیت بدتری پیداکرده است.

داده‌های مرکز آمار همچنین نشان می‌دهد ضریب جینی در خانوارهای روستایی کشور در سال ۱۴۰۳ به عدد ۳۵ درصد رسیده که بهتر از شاخص خانوارهای شهری است. این شکاف برای خانوارهای روستایی خراسان رضوی ۳۱ درصد بوده که از شاخص متوسط کشوری پایین‌تر است اما از سال قبل از آن (۱۴۰۲) یک درصد بیشتر شده است.در پایان باید اذعان کرد برخی سیاست‌های اعمالی دولت مانند توزیع یارانه نقدی و غیرنقدی بین دهک‌های پایین جامعه از یک‌سو و جلوگیری از فرارهای مالیاتی و تقویت سامانه‌های نظارتی از سویی دیگر باعث شده است وضعیت دهک‌های پایین جامعه از «سهم هزینه کرد» کشور بهبود پیدا کند و سیر نزولی داشته باشد؛ اما واقعیت آن است که میزان رشد درآمدهای خانوارهای استان در طول یک دهه گذشته نسبت به هزینه‌ها رشد کمتری داشته و در مقایسه با متوسط کشور عقب‌تر بوده است.

از سویی دیگر شکاف درآمدی استان‌ها معمولاً منتشر نمی‌شود اما شکاف درآمدی یا ضریب پالما برای کل کشور ۱.۸۴ درصد بوده که تا حد زیادی این وضعیت بیانگر شکاف طبقاتی بالا در کشور است.