آب به مرز نیستی رسید؛ صدای ناقوس مرگ در منابع آبی خطه خورشید

به گزارش مشهدفوری؛ خشکسالی با اقلیم ایران زمین عجین شده و این کشور با تنوع اقلیمی و جغرافیایی بسیار بالا به شدت تحت تاثیر پدیده خشکسالی و کم آبی است اما مردمان این سرزمین در طول اعصار و قرون خود را با این وضعیت سازگار کرده و ارزش آن را می دانستند و به درستی آن از آن بهره می گرفتند.

اما خشکسالی‌های مکرر و تغییرات اقلیمی طی چند دهه اخیر چالش‌های آبی زیادی برای این سرزمین ایجاد کرده و عواملی مانند برداشت‌های بیش از حد و بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، سیاست های ناسازگار با شرایط آب و هوایی این اقلیم و تغییرات آب و هوایی منجر به کاهش شدید منابع و تنش‌های آبی شده است.

طبق اعلام وزارت نیرو پاییز امسال رکورد کم‌بارش‌ترین فصل در ۵۸ سال اخیر را شکسته و میزان بارندگی ۸۱ درصد نسبت به میانگین بلندمدت کاهش یافته است، رسیدن موجودی سدها در کشور به یک سوم ظرفیت نیز از پیامدهای کم بارشی است.

همچنین میزان ورودی سدها از ابتدای سال آبی (مهر) تا اول آذرماه ۱۴۰۴ نسبت به سال گذشته حدود ۳۸ درصد کاهش یافته و درصد پرشدگی مخازن به ۳۲ درصد رسیده است که ۲۶ درصد کمتر از مدت مشابه پارسال است و در این میان سدهای استان‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، قم، هرمزگان، زنجان، کرمان و مرکزی در وضعیت بدتری قرار دارند.

در این میان خراسان رضوی به واسطه واقع شدن در محدوده کویری کشور همواره با خشکسالی درگیر بوده اما امسال وضعیت حادتر از همیشه است.

هم اینک حدود ۸۰ میلیون متر مکعب در سدهای استان معادل پنج درصد از حجم ذخیره سدها، آب وجود دارد که این میزان نیز حجم مرده است

وضعیت بحرانی منابع آبی در خراسان رضوی

خراسان رضوی در ۶ سال گذشته با خشکسالی‌های متوالی و بی‌سابقه رو به رو بوده، بارش‌ها کمتر از حد طبیعی و دمای هوا نیز روند افزایشی طی کرده است. این استان دارای ۳۲ سد فعال است که در شهرستان‌های تربت‌حیدریه، قوچان، مشهد، خواف، درگز، سبزوار، تایباد، تربت‌جام، چناران، سرخس، نیشابور، کلات و فریمان قرار دارند و هم اینک کمتر از پنج درصد از سدهای آبی بزرگ استان آب دارد.

طبق اعلام مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی، هم اینک حدود ۸۰ میلیون متر مکعب در سدهای استان معادل پنج درصد از حجم ذخیره سدها، آب وجود دارد که این میزان نیز حجم مرده است.

محمدعلی نعمت‌ نژاد افزود: در این میان خشکسالی در مشهد نسبت به سایر مناطق استان شدیدتر است و آب موجود در سدهای مشهد شامل؛ دوستی، طرق، کارده و ارداک به کمتر از سه درصد و در سد دوستی به حجم مرده رسیده و با ادامه روند فعلی در تامین آب مشهد حداکثر تا آذرماه سدها را از دست می‌دهیم.

وی تصریح کرد: این استان سالهاست که درگیر خشکسالی است اما تا امسال فقط دغدغه تابستان را داشتیم اما امسال در شرایطی نادر نگران تامین آب در پاییز و زمستانیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه داد: میزان بارندگی در سال آبی جاری (از مهرماه ۱۴۰۴) تاکنون نسبت به مدت مشابه قبل از آن ۹۹ درصد کاهش دارد و تاکنون پاییز بدون بارشی پشت سر گذاشته‌ایم.

نعمت نژاد گفت: حجم بارندگی در سال آبی‌جاری تاکنون حدود ۴۷ صدم میلیمتر که این رقم در مدت مشابه سال قبل حدود ۲۲ میلیمتر بوده است.

وی اضافه کرد: هم‌اینک حدود پنج درصد از حجم سدهای استان معادل ۷۷ میلیون مترمکعب آب دارد و با توجه به کاهش بارندگی، منابع زیرزمینی نیز در شرایط نامناسبی است و برداشت بیش از حد از این منابع فرونشست زمین را به همراه دارد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه داد: حجم آب ورودی به سدهای استان نیز در سال آبی جاری تاکنون فقط ۲ میلیون متر مکعب بوده که بسیار ناچیز است و عملا آبی وارد سدها نشده است.